Ο καρδιοχειρουργός που έκανε την πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς στην Ελλάδα (βίντεο)

Στις 3 Απριλίου 1990 ο Τύπος της εποχής ζητωκραύγαζε για την πρώτη επιτυχή μεταμόσχευση καρδιάς στη χώρα μας, από μία άγνωστη – έως τότε – ομάδα γιατρών.


Ο καταξιωμένος καρδιοχειρουργός κ. Γιώργος Τόλης, από το Αμπελοχώρι του Ν. Τρικάλων, ήταν ο επικεφαλής της πρώτης μεταμόσχευσης καρδιάς στην Ελλάδα. Η καριέρα του έχει τα θεμέλιά της στα καλύτερα πανεπιστήμια της Αθήνας και των ΗΠΑ, όπου και εκπαιδεύτηκε στην Γενική Χειρουργική και στην Καρδιοχειρουργική. Στα 86 του χρόνια σήμερα, αν και δεν εξασκεί πλέον το επάγγελμα, αναπολεί τις στιγμές που έδινε ζωή σε ασθενείς με τα ίδια του τα χέρια.


Το χρονικό της πρώτης “ανταλλαγής” καρδιάς
Ήταν το φθινόπωρο του 1987 όταν ο κ. Γιώργος Τόλης δέχθηκε μια δελεαστική πρόταση από τον Ιωάννη Νανά που εξ’ ονόματος του Σπύρου Μουλόπουλου του πρότεινε να συνεργαστούν για την έναρξη των καρδιακών μεταμοσχεύσεων στην Ελλάδα. Εκείνη την εποχή ο κ. Τόλης εργαζόταν στο “Υγεία” και οι δυσκολίες ενός τέτοιου εγχειρήματος ήταν ασυγκράτητα περισσότερες και μεγαλύτερες απ’ ο,τι σ’ ένα δημόσιο νοσοκομείο.

Έπρεπε να εξασφαλιστούν κάποιες βασικές προϋποθέσεις, προκειμένου να μπορέσει να συνεργαστεί το Νοσοκομείο “Αλεξάνδρα” που αντιπροσώπευε ο κ. Νανάς με τον “Υγεία” στο οποίο εργαζόταν ο κ. Τόλης. Εάν συμφωνούσε ο καρδιοχειρουργός και η ομάδα του, εάν ένοιωθε έτοιμος να αναλάβει το εγχειρητικό μέρος της μεταμόσχευσης και εάν το Υγεία ήταν διατεθειμένο ν’ αναλάβει την οικονομική δαπάνη νοσηλείας των μεταμοσχευθέντων. Η πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς πραγματοποιήθηκε τελικά στις 3 Απριλίου του 1990.


Η γνωριμία με την Χριστίνα Ωνάση
“Τον Αύγουστο του 1976, ο Αλέξανδρος Ανδρεάδης, ο τότε σύζυγος της Χριστίνας Ωνάση, έπαθε ατύχημα καθώς έτρεχε με μοτοσυκλέτα στον Σκορπιό. Τον μετέφεραν στον Ευαγγελισμό και μετά από διαβουλεύσεις αποφάσισε να χειρουργηθεί εκεί και να μην μεταφερθεί κάπου στο εξωτερικό. Όσο έμεινε στον Ευαγγελισμό η Χριστίνα, περνούσε αρκετές ώρες στο νοσοκομείο με τον Διευθυντή κ. Σταθάτο, που ήταν θείος της εξ αγχιστείας. Το βράδυ της 19ης Αυγούστου ο Σταθάτος μου τηλεφώνησε σπίτι και με ρώτησε, τι εγχείρηση είχα προγραμματίσει για την επομένη. Του απάντησα ότι έχουμε κάτι σπάνιο. Θα αφαιρούσαμε από την 44χρονη Σοφία Φιλιππή έναν όγκο, πιθανότατα μύξωμα. Ο Σταθάτος εξέλαβε το σπάνιο ω δύσκολο και ανησύχησε λέγοντάς μου: “Κρίμα η Χριστίνα θέλει να παρακολουθήσει εγχείρηση ανοικτής καρδιάς”. Του απάντησα: “Είναι μια καλή ευκαιρία”. Τότε μου είπε: “Δεν το θεωρείτε επικίνδυνο; Δε θέλω να έχουμε ατυχές συμβάν παρουσίας της”. Τότε του απάντησα: “Όχι κύριε Διευθυντά δεν είναι εξαιρετικά επικίνδυνο το περιστατικό, απλώς είναι σπάνιο. Θα κάνουμε το σταυρό μας και θα προχωρήσουμε”.


Η Χριστίνα στο χειρουργείο
Την επομένη ημέρα στις εννέα το πρωί άνοιξε η πόρτα και εμφανίστηκαν στον χειρουργείο ντυμένοι κατάλληλα για την περίσταση και φορώντας μάσκες ο Σταθάτος, η κόρη του, η Χριστίνα και μια φίλη της. Με σύστησε στη Χριστίνα κι εγώ με τη σειρά μου της σύστησα τους συνεργάτες μου. Κατά τη διάρκεια της εγχείρησης ήταν δίπλα μου. Της έδειξα τα βασικά ανατομικά στοιχεία της καρδιάς και την πορεία των στεφανιαίων αρτηριών. Παρακολούθησε όλη την εγχείρηση που διήρκεσε τρεις ώρες, και όταν ράβαμε το δέρμα μας ευχαρίστησε, μας χαιρέτησε και αποχώρησε.

Όταν επέστρεψε να δει την ασθενή, η Χριστίνα έλαμπε από χαρά και ενθουσιασμό. Αφού με σύστησε στον άνδρα της μου είπε πόσο συγκλονισμένη ήταν από το πρωινό θέαμα στο χειρουργείο και με ρώτησε αν μπορεί να επισκεφτεί την άρρωστη. Η Χριστίνα καλησπέρισε στα Ελληνικά ασθενείς και αδερφές. Όταν την είδε, είπε στο Σταθάτο στα Αγγλικά:  “Αυτή είναι καλύτερα από τον άνδρα μου”.


Η  ιδέα να χτιστεί το Ωνάσειο
Την ώρα που φεύγαμε ένας άλλος χειρουργημένος ο Νίκος Πεντάρης, είπε στη Χριστίνα: “Κυρία Χριστίνα, εμείς που μπήκαμε σ’ αυτήν την Μονάδα είμαστε τυχεροί. Έξω περιμένουν πολλοί που έχουν ανάγκη να μπουν εδώ μέσα. Μπορείς να τους βοηθήσεις;” Η Χριστίνα του χαμογέλασε, ευχήθηκε σ’ αυτόν και στους άλλους υπόλοιπους χειρουργημένους “περαστικά” και όλη η παρέα μαζί αποχώρησε από την ΜΕΘ. Εκείνο το βράδυ έπεσε ο πρώτος σπόρος στο γόνιμο έδαφος για τη δημιουργία του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου.


Σχόλια